Boekpresentatie Van de buren. Wel en wee van buurschappen in de gemeente Ede vanaf 1600 tot heden

In het boek Van de buren beschrijft Gerrit Breman de wonderlijke wereld van de buurschappen. Boeren en
buren werkten in deze organisaties samen op lokaal niveau met als doel: het beheren van het
gemeenschappelijk bezit en het behartigen van de gezamenlijke belangen. Van de buren verschijnt in de
reeks Historische Cahiers, uitgegeven door het gemeentearchief Ede.

De boekpresentatie van Van de buren vindt plaats op 20 maart van 15:30 tot 17:00 uur in Cultura Ede,
Molenstraat 45 (ruimte: de galerie, meteen links na de ingang). Wethouder Karin Bijl zal het eerste
exemplaar in ontvangst nemen. Breman zelf geeft een korte presentatie over het boek en aansluitend is er
tijd voor vragen uit de zaal en is er een borrel.

U kunt zich aanmelden voor de boekpresentatie door uiterlijk 12 maart te mailen naar
gemeentearchief@ede.nl. Bij uw aanmelding ontvangen we graag uw volledige naam en e-mailadres. Ook
horen wij graag met hoeveel personen u wenst te komen.
Er is beperkt plaats bij de boekpresentatie en het kan dus voorkomen dat u op een reservelijst geplaatst
wordt. Hier ontvangt u bericht over.
Het boek is verkrijgbaar tijdens de boekpresentatie (prijs: 14,95 euro, betaling: contant). Het boek is ook
alvast te bestellen (levering: na 20 maart). Hierover vindt u meer informatie op de website:
https://gemeentearchief.ede.nl/actueel/presentatie-historisch-cahier-van-de-buren.

In het kader van onze activiteiten Levend Landschap begeleiden wij organisatorisch ook de Natuurwerkgroep Bos & Heide Ede. Deze groep zet zich in voor kleinschalige natuurbeheerprojecten. Op 3 november 2023 doet deze groep ook mee aan de landelijke Natuurwerkdag onder het motto “Samen voor de natuur dicht bij huis”. Via onderstaande link vindt u meer informatie over deze activiteit van de werkgroep. https://www.natuurwerkdag.nl/klussen/
Onder het eigen motto “Maak ruimte voor de hei” kunt u niet alleen zelf een bijdrage leveren maar ook kennismaken met deze groep enthousiaste vrijwilligers die eens in de 14 dagen op de vrijdagmorgen hun handen uit de mouwen steken voor onze natuur.
Extra deelnemers zijn altijd welkom!

Met de erfrechten van de Buurt Ede en Veldhuizen op de heidevelden rond het dorp na verkoop van deze terreinen rond 1900 aan het ministerie van Oorlog heeft de Buurt jaarlijks overleg met de terreineigenaren, thans het Rijksvastgoedbedrijf, over het beheer en onderhoud van de Ginkelse- en Ederheide.

Als aandachtspunten zijn de toenemende vergrassing als gevolg van de stikstofdepositie aan de orde gesteld. Ook hoe denkt het RVB over het gebruik van bijvoorbeeld “schelpkalk” tegen de verzuring of zijn er andere opties? Daarnaast is ook de staat van de “zichtlijnen” vanaf de N224 op de heide wederom aan de orde gesteld.

Helaas lukte het vertegenwoordigers van het RVB niet om fysiek aanwezig te zijn. Wel ontvingen wij een kaart met daarop de werkzaamheden die het RVB het afgelopen seizoen heeft uitgevoerd en de planning voor 2023/2024. Op onderstaande kaart krijgt u een inzicht van de gebieden waar de werkzaamheden plaatshebben.

Op de Buurtspraak van 1952 werd door geërfden het voorstel gedaan om te komen tot een stichting Ede Schaapskudden om het Veluws heideschaap weer terug te brengen op de heide rond Ede. In 1953 werd de oprichting een feit. Sinds die tijd is de Buurt sponsor en adopteren wij nu al elke jaren een lam met de naam “Unico” naar één van onze richters uit het geslacht van Wassenaer. Inmiddels dus al 70 jaar.

Onze meerjarige sponsoring loopt zoals vastgesteld op de Buurtspraak van 2021 tot 2025 via de Stichting Vrienden van de Edese Schaapkudden. Dit jaar adopteerden wij dan ook Unico LXX (70e). Ter gelegenheid hiervan kreeg de Buurtrichter tijdens de ”lammerendag” 2023 een speciaal certificaat uitgereikt, mede als erkenning voor onze langdurige sponsoring.

Tijdens de Buurtspraak 2023 ging burgemeester René Verhulst in op de historische rol die de Buurtspraak had in de gemeenschap. Hierbij stelde hij de vraag aan de aanwezigen wie de EPA (Edese Participatie Aanpak) kent. Of met andere woorden, hoe kun je inbreng leveren aan de samenleving. Want de Buurtspraak is eigenlijk EPA avant la lettre.

Hij vergeleek hierbij de Buurtspraak ook met de Atheense democratie zo’n 2600 jaar geleden. Meepraten is van alle tijden al het gaat om het inbrengen van een positief belang. Maar nog groter was het belang dat je het “samen” voor elkaar kreeg. Hij benadrukte dat participatie in z’n vele vormen een goede zaak is om dit voor ogen te houden. Wanneer mensen een positief belang hebben dan bereiken ze door participatie uiteindelijk een positief resultaat. Tot slot benadrukt hij dat hij hiervoor bij de Buurtspraak aan het juiste adres is, hier weet men alles van de participatie-uitgangspunten.

De traditionele Buurtspraak 2023 ligt alweer achter ons. Zoals in het Buurtreglement is opgenomen werd op de 3e donderdag van september deze jaarlijkse vergadering belegd voor geërfden en belangstellenden van de Buurt Ede en Veldhuizen. Hier horen ook inwoners van de wijk Kernhem, de Klomp en Ederveen bij. Op de Buurtspraak geeft het bestuur verantwoording af voor het gevoerde beleid en worden door stemming besluiten genomen.
Dit jaar mocht het Buurtbestuur 59 gasten welkom heten waarvan er 15 voor de eerste keer een Buurtspraak bezochten. Helaas weten veel inwoners binnen de grenzen van onze historische Buurt nog steeds niet dat zij geërfde zijn en daarmee deel uitmaken van deze unieke organisatie die in het lokale bestuur sinds 1596 als voorgangers van de huidige gemeente Ede al eeuwenlang een rol vervult.

Ook dit jaar weer is er van de jaarlijkse Buurtspraak een mooie fotoreportage gemaakt. Dit jaar door onze geërfde Bert Vos. Via onderstaande link komt u in het album om de Buurtspraak nog eens terug te zien of er kennis van te nemen. Mocht u vragen hebben aan het Buurtbestuur neemt u dan vooral contact op via het formulier hier op de website.

Buurtspraak 2023 door Bert Vos

Op de Buurtspraak 2023 heeft Buurtrichter Geen Broere aangekondigd zijn functie, na 12 jaar, met de Buurtspraak van 2024 beschikbaar te stellen en dan niet herbenoembaar zal zijn. Reeds meerdere jaren heeft hij aangegeven dat zijn opvolging aandacht vraagt om ervoor te zorgen dat de Buurt in goede handen achter blijft. Hij gaf aan dat er in de afgelopen 12 jaar door het Buurtbestuur veel is bereikt en de Buurt op veel plaatsen weer de aandacht en het respect krijgt die dit eeuwenoude instituut verdiend. Maar dat helaas de Buurt bij veel inwoners/geërfden nog steeds niet de bekendheid heeft die het vanuit historisch perspectief verdiend. En juist daar ligt ook voor de toekomst een enorme uitdaging.
Met diverse beschikbare bestuursfuncties en het aftreden in 2024 van zowel de Buurtschrijver (secretaris) als één van de Buurtmeester komt er nu een tijd voor een nieuwe generatie bestuurders om de unieke Buurt en haar Buurtspraak te borgen voor de toekomst. Dat borgen is ook een van de basiseisen voor het behouden van de status van de Buurtspraak als Immaterieel Erfgoed op de Nederlandse lijst van Unesco.

De Buurt staat voor tradities, één daarvan is sinds 2013 een bijdrage van onze Stadsdichters. Voor de derde maal heeft stadsdichter Larissa Verhoeff haar dichterlijke vrijheid laten schijnen over de Buurt en haar geschiedenis. Met haar gedicht “De grote oude Buurteik” heeft zij ook dit jaar weer de geërfden en belangstellenden op de jaarlijkse Buurtspraak verrast met haar bijdrage. Een overzicht van alle eerde gedichten vind u op de pagina “de Buurt” onder “Buurtgedicht”.